ऑनलाइन व्यवसायासाठी, रूपांतरण दर अनुकूलन (CRO) हा यश मिळवण्यासाठी महत्त्वाचा घटक आहे. रूपांतरण दर वाढवण्यासाठी A/B टेस्टिंग आणि मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग या दोन लोकप्रिय पद्धती आहेत. या लेखात, आपण या दोन पद्धतींची तुलना करणार आहोत, त्यांच्या फायदे-तोटे जाणून घेणार आहोत आणि कोणती पद्धत आपल्यासाठी अधिक उपयुक्त आहे ते शोधणार आहोत.
1. A/B टेस्टिंग काय आहे?
A/B टेस्टिंग म्हणजे दोन आवृत्त्यांमधील तुलना करणे. एका आवृत्तीला ‘A’ म्हटले जाते (मूळ किंवा नियंत्रण) आणि दुसऱ्या आवृत्तीला ‘B’ म्हटले जाते (बदललेली आवृत्ती). A/B टेस्टिंगमध्ये, वापरकर्ते दोन गटांमध्ये विभागले जातात: एका गटाला मूळ आवृत्ती दिसते, तर दुसऱ्या गटाला बदललेली आवृत्ती दिसते. नंतर या दोन्ही गटांच्या कामगिरीचा तुलनात्मक अभ्यास केला जातो.
उदाहरण: आपण आपल्या लँडिंग पेजवरील शीर्षक बदलून त्याचा प्रभाव तपासू इच्छित असाल, तर A/B टेस्टिंगमध्ये अर्ध्या वापरकर्त्यांना मूळ शीर्षक दिसेल आणि उर्वरित अर्ध्यांना नवीन शीर्षक दिसेल. या चाचणीच्या निकालांवर आधारित आपण ठरवू शकता की कोणते शीर्षक अधिक परिणामकारक आहे.
A/B टेस्टिंगचे फायदे:
- सोपे: A/B टेस्टिंग करणे सोपे आहे आणि कोणत्याही व्यवसायासाठी हे सहजपणे वापरता येऊ शकते.
- स्पष्ट परिणाम: एकाच वेळी फक्त एक घटक तपासल्यामुळे कोणत्या बदलामुळे कामगिरीत फरक पडला हे ओळखणे सोपे होते.
- कमी ट्रॅफिक आवश्यकता: A/B टेस्टिंगसाठी जास्त ट्रॅफिकची गरज नसते, त्यामुळे कमी ट्रॅफिक असलेल्या वेबसाइट्ससाठी हे योग्य आहे.
A/B टेस्टिंगचे तोटे:
- मर्यादित अंतर्दृष्टी: A/B टेस्टिंगमध्ये फक्त दोन आवृत्त्यांची तुलना केली जाते, त्यामुळे विविध घटकांच्या आंतरक्रियेबद्दल अधिक माहिती मिळत नाही.
- वेळखाऊ प्रक्रिया: एकाच वेळी एकच घटक तपासल्यामुळे ही प्रक्रिया वेळखाऊ ठरू शकते.
2. मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग काय आहे?
मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग ही एक प्रगत पद्धत आहे जिथे एकाचवेळी अनेक घटक तपासले जातात. यामध्ये, दोन आवृत्त्यांची तुलना करण्याऐवजी, विविध घटकांचे विविध संयोजन तपासले जाते.
उदाहरण: जर आपण आपल्या लँडिंग पेजवरील शीर्षक, प्रतिमा आणि CTA (कॉल टू ॲक्शन) बदलण्याचा विचार करत असाल, तर मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगसह आपण सर्व संयोजनांचे परीक्षण करू शकता. यामुळे आपण कोणत्या संयोजनामुळे सर्वोत्तम रूपांतरण दर मिळतो हे समजू शकता.
मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगचे फायदे:
- सखोल अंतर्दृष्टी: मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगमुळे विविध घटकांच्या आंतरक्रियेची सखोल माहिती मिळते.
- कार्यक्षमता: अनेक घटक एकाच वेळी तपासल्यामुळे आपल्याला कमी वेळात अधिक माहिती मिळते.
- संपूर्ण पेजचे ऑप्टिमायझेशन: मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग संपूर्ण पेज किंवा जटिल फनेल्सच्या ऑप्टिमायझेशनसाठी आदर्श आहे.
मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगचे तोटे:
- कठिणता: मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग डिझाइन, अंमलबजावणी आणि विश्लेषण करणे अधिक क्लिष्ट असते.
- जास्त ट्रॅफिक आवश्यकता: अनेक संयोजनांची प्रभावी चाचणी करण्यासाठी मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगला जास्त ट्रॅफिकची आवश्यकता असते.
- गोंधळ निर्माण होण्याची शक्यता: खूप जास्त घटक तपासल्यास, संयोजनांची संख्या वाढू शकते आणि विश्लेषण करणे कठीण होऊ शकते.
3. A/B टेस्टिंग कधी वापरावे?
A/B टेस्टिंग खालील परिस्थितीत उपयुक्त आहे:
- सिंगल एलिमेंट टेस्टिंग: जर आपण एका विशिष्ट घटकाचा परिणाम तपासू इच्छित असाल, जसे की शीर्षक, CTA, किंवा प्रतिमा, तर A/B टेस्टिंग स्पष्ट आणि कार्यक्षम आहे.
- कमी ट्रॅफिक: जर आपल्या वेबसाइटवर कमी ट्रॅफिक असेल, तर A/B टेस्टिंगची आवश्यकता पूर्ण करता येईल.
- सोपे बदल: साध्या बदलांसाठी, जसे की रंग बदलणे किंवा मजकूराच्या प्रकारात बदल करणे, A/B टेस्टिंग हे सर्वोत्तम पद्धत आहे.
4. मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग कधी वापरावे?
मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग खालील परिस्थितीत उपयुक्त आहे:
- अनेक घटकांची चाचणी: अनेक घटकांची आंतरक्रिया तपासण्यासाठी मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग हे अधिक सखोल आणि माहितीपूर्ण आहे.
- उच्च ट्रॅफिक वेबसाइट्स: ज्या वेबसाइट्सना जास्त ट्रॅफिक असतो त्यांच्यासाठी मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग योग्य आहे, कारण यामुळे आपण जटिल पेजेस किंवा फनेल्सच्या ऑप्टिमायझेशनसाठी आवश्यक माहिती मिळवू शकता.
- प्रगत ऑप्टिमायझेशन: संपूर्ण पेजेस किंवा वापरकर्ता प्रवासाचे ऑप्टिमायझेशन करण्यासाठी मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग सर्वोत्तम आहे.
5. A/B टेस्टिंग आणि मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग एकत्रित करणे
A/B टेस्टिंग आणि मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग एकत्रित करून एक अधिक व्यापक ऑप्टिमायझेशन धोरण तयार केले जाऊ शकते. उदाहरणार्थ, आपण A/B टेस्टिंगसह सर्वात प्रभावी घटक ओळखून त्यानंतर मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंगसह या घटकांच्या आंतरक्रियेचा सखोल अभ्यास करू शकता.
6. निष्कर्ष: कोणती CRO पद्धत सर्वात चांगली कार्य करते?
A/B टेस्टिंग आणि मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग यांमध्ये निवड करणे हे आपल्या उद्दिष्टे, संसाधने आणि वेबसाइट ट्रॅफिकवर अवलंबून असते. साध्या, जलद अंतर्दृष्टीसाठी A/B टेस्टिंग योग्य आहे, तर अधिक जटिल, उच्च-ट्रॅफिक परिस्थितीत मल्टिव्हेरिएट टेस्टिंग उपयुक्त ठरते. काही प्रसंगी, दोन्ही पद्धतींचा वापर करून सर्वोत्तम निकाल मिळवता येतो. Data-Driven दृष्टिकोन ठेवून, आपण आपल्या CRO प्रयत्नांना यश मिळवू शकता.
